Jonas Mekas - Reminiscences of a Journey to Lithuania
20.01.2009
20:00
Wstęp wolny
Sezon filmowy 2008/2009 Art. Stations Foundation poświęciła w dużej mierze jednej z najwybitniejszych postaci niezależnego kina XX wieku - Jonasowi Mekasowi. W ramach przeglądu przygotowano zostanie 5 kluczowych, pełnometrażowych filmów artysty, osobistych dzienników dokumentujących niemal pół wieku życia artysty w Nowym Jorku. Wszystkie filmy wyświetlane są z oryginalnych, archiwalnych taśm 16mm.
Reminiscences of a Journey to Lithuania
Reminiscences of a Journey to Lithuania to ukończona w 1972 roku to filmowa podróż Mekasa skupiona na poszukiwaniu własnego domu, jako centralnej przestrzeni świata każdego człowieka. Wykorzeniony z rodzinnej Litwy artysta rozpoczyna film czarno-białymi obrazami europejskiej emigracji na nowojorskim Brooklynie. Fragmenty codziennego życia w jakże odmiennej od wschodnioeuropejskiej rzeczywistości - industrialne przestrzenie nowojorskich fabryk i bieda konfrontowane są z rozpaczliwymi próbami utrzymywania narodowej tożsamości i melancholią wynikającą ze świadomości nieuchronnej asymilacji w nowym, amerykańskim domu. W drugiej części filmu, nakręconej już ta kolorowej taśmie Mekas przenosi nas na Litwę, którą z bratem Adolfasem odwiedzają po 25 latach. Krótkie, impresjonistyczne sekwencje próbują przywołać nostalgiczny świat dzieciństwa artysty, obraz matki, sielską aurę przedwojennego, magicznego, rodzinnego domu. I tym razem nieuchronna jest jednak konfrontacja z przygnębiającą rzeczywistością - faktem zamiany rodzinnego gospodarstwa w część kołchozu, wszechobecną inwigilacją KGB, podskórnym lękiem przed aresztowaniem. Ostatnia część filmu to wizyta w Wiedniu u Petera Kubelki, wybitnego austriackiego filmowca. Tym razem domem staje się wspólnota przyjaciół, artystów rozsianych po całym świecie, których łączy podobne podejście do świata i sztuki, rodzaj wspólnoty artystycznej egzystencji.
Jonas Mekas
Jonas Mekas urodził się i wychował na Litwie. Podczas II Wojny Światowej znalazł się w niemieckim obozie pracy w Hamburgu, oswobodzony przez kilka lat mieszkał w obozach przesiedleńczych by w 1949 wyemigrować wraz ze swoim bratem Adolfasem do Stanów Zjednoczonych.
Mekas zamieszkał na Brooklynie, z którym związał swoje całe późniejsze życie. Już po kilku tygodniach pobytu w Stanach pożyczył pieniądze na zakup prostego Bolexa, którym rozpoczął rejestrowanie codziennych chwil swojego życia. Tak wykształcił się charakterystyczny dla Mekasa styl dzienników filmowych składających się z niemych, krótkich, urywanych scen przedstawiających spotkania z przyjaciółmi, zabawy ich dzieci, letnie wyjazdy za miasto. Sam Mekas tak tłumaczył źródła tego stylu:
Miałem bardzo niewiele wolnego czasu, co pozwalało mi na kręcenie tylko krótkich fragmentów filmu. Powiedziałem sobie - dobrze, bardzo dobrze. Jeżeli nie mam czasu by poświęcić pół roku na zrobienie filmu, nie będe się załamywał, będę kręcił krótkie fragmenty, dzień po dniu, każdego dnia. Jeżeli będę mógł sfilmować tylko minutę dziennie, to sfilmuję tę minutę.
Dzienniki Mekasa mają dziś niezwykłą wartość historyczną. Przedstawiają całą bohemę nowojorskiej awangardy lat 50. i 60., w tym unikalne zdjęcia Johna Lennona i Yoko, Micka Jaggera, Johna Cassavetesa, Salvadora Dali, Andy Warhola, Jacka Kerouca i wielu, wielu innych. Filmy Mekasa zachowują w cudowny sposób magię tamtych czasów, nieostre i pourywane zdjęcia pokazują proste chwile codziennego życia wydobywając magię i piękno świata. Najlepiej wyjaśnia to tytuł jednego z jego filmów: Idąc przypadkowo spostrzegłem przelotne mgnienia piękna.
Równie ważna jak reżyserska jest działalność okołofilmowa Mekasa. W 1954 Mekas został naczelnym najważniejszego pisma o filmie awangardowym - Film Culture, a kilka lat później załóżył do dziś działającą firmę dystrubuującą filmy eksperymentalne - Filmmakers Cooperative.
Znaczenia Mekasa dla poszukującego kina nie da się przecenić, a tworzący do dziś artysta jest wybitnym przykładem niesłabnącej, bezkompromisowej postawy artystycznej.
bilety 10 zł
Zobacz www.starybrowar.pl