Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

4 sierpnia odbędzie się spotkanie, podczas którego wyjaśnione zostanie czym jest świadomość, jak kultura wpływa na umysł, na czym polega przekroczenie kulturowego pułapu świadomości, jak tego dokonać i jakie są tego konsekwencje.

Działanie świadomości polega na wytwarzaniu reprezentacji mentalnych i operowaniu nimi. U dzieci, zanim nauczą się mówić, a także u niektórych zwierząt, reprezentacjami są doświadczenia zapisane w pamięci, a operowanie nimi polega na budowaniu skojarzeń pomiędzy tym co aktualnie postrzegane, a tym co zostało zapamiętane. W ten sposób zwierzę i mały człowiek uczy się, modyfikuje swoje działania na podstawie wcześniejszych doświadczeń, przekracza repertuar zachowań instynktownych.

Wraz z wkroczeniem w kulturę, indywidualny system reprezentacji ulega gwałtownemu wzbogaceniu, głównie za sprawą języka. Uczestnik kultury otrzymuje do dyspozycji doświadczenia zgromadzone przez wiele pokoleń poprzedników i może konfrontować je z doświadczeniami własnymi. Ten rodzaj kulturowych reprezentacji i różnych strategii posługiwania się nimi, zaczyna dominować w jego umyśle, głównie pod postacią wewnętrznego monologu, nazywanego myśleniem. Posługiwanie się reprezentacjami kulturowymi, często nie odwołującymi się do własnych doświadczeń, ma szereg konsekwencji. Intensywnej stymulacji ulega wyobraźnia. Człowiek myślący potrafi modelować sytuacje, z którymi nie miał do czynienia we własnym życiu. Bywa, że wyobrażenia oddziałują na jego umysł (np. na emocje) równie silnie jak wrażenia, jak fizyczne uczestnictwo w wydarzeniach.

Środowisko informacyjne staje się dla niego równie istotne jak środowisko naturalne, a różnica lub wspólnota wyobrażeń może stać się ważniejsza, niż wspólnota genów, niż pokrewieństwo. Działając na wyobraźnię można kierować ludzkimi zachowaniami. Jak widać, ten sposób modelowania świata w umyśle nie jest doskonały - ani dla jednostek, ani dla społeczeństw. Na szczęście myślenie nie jest szczytem możliwości ludzkiego umysłu.

Nasza ewolucja mentalna trwa nadal, nie tylko na poziomie biologicznym i kulturowym. Można wykonać kolejny krok, nie czekając, aż stanie się gatunkowym lub kulturowym standardem. Świadomość ma do dyspozycji strategie działania, wykraczające ponad aktualną ofertę kultury. Może tworzyć reprezentacje bardziej wieloaspektowe niż kulturowe narracje i modele. Myślenie staje się wtedy wycinkiem szerszego spektrum poznania, ważnym, lecz nie dominującym. Efektem jest bardziej transparentny i uporządkowany obraz świata i samego siebie, niż ten, który oferuje nam coraz bardziej chaotyczna kultura. Dysponując tym spójnym obrazem, łatwiej jest zarządzać wewnętrznymi procesami umysłu np. relacjami pomiędzy wyobraźnią a emocjami. Świadomość przekraczająca pułap myślenia jest kompetencją, której można i warto się nauczyć.

Wstęp wolny.

Spotkanie odbędzie się w pracowni "Kreska" przy ul. Grunwaldzkiej 37A/15 (na IV piętrze, na domofonie numer "15") (budynek z windą)